Η παρούσα έκδοση εστιάζει το κύριο γνωστικό της ενδιαφέρον στην περιγραφή και ανάλυση θεμάτων ιατρικής της άσκησης ταξινομημένων κατά συστήματα οργάνων. Από πλευράς δε αθλητιατρικής περιορίζεται μόνο σε θέματα γενικής αθλητιατρικής παθολογίας.
Η έκδοση αυτή περιλαμβάνει δύο μέρη (τόμους), ισότιμα από πλευράς αναγνωστικού ενδιαφέροντος: Στο πρώτο μέρος περιγράφονται και αναλύονται τα ιδιαίτερα προβλήματα που αφορούν το ανοσολογικό, το αναπνευστικό σύστημα, το αίμα, το πεπτικό και το ουροποιητικό σύστημα. Στο δεύτερο μέρος θα περιγραφούν και θα αναλυθούν τα ιδιαίτερα προβλήματα που αφορούν το κυκλοφορικό, το νευρικό, το ενδοκρινικό σύστημα, το δέρμα, το περιβάλλον και τη διατροφή των ασκούμενων ή αθλούμενων ατόμων.
Η παρούσα έκδοση σκοπό έχει την παροχή εξειδικευμένων γνώσεων στους επιστήμονες – γιατρούς και ειδικούς της αθλητικής επιστήμης: γυμναστές και προπονητές – που αποτελούν το αναπόσπαστο κλασικό δίδυμο, το οποίο είναι αρμόδιο για τη σωστή, ασφαλή και αποτελεσματική αγωγή και επίβλεψη των ασκούμενων ή των αθλούμενων ατόμων.

Περιεχόμενα
Κεφάλαιο 1 Ανοσολογικό σύστημα
I. Συστατικά και λειτουργίες των συστημάτων αντίστασης του οργανισμού εναντίων λοιμογόνων παραγόντων 3
Εισαγωγή 3
Αντίσταση ή ανοσία εναντίον παθογόνων παραγόντων 4
Η παθογένεια της μικροβιακής δραστηριότητας 6
Πληθυσμοί λευκοκυττάρων που συμμετέχουν στις αντιδράσεις αντίστασης του οργανισμού και ο ιδιαίτερος βιολογικός τους ρόλος 7
Κύτταρα της μυελικής σειράς 8
Κύτταρα της λεμφικής σειράς 12
Μείζον σύμπλεγμα ιστοσυμβατότητας 19
Κυτταροκίνες 19
Ιντερλευκίνες 20
Ιντερφερόνες 21
Παράγοντες νέκρωσης όγκων 22
Άλλα είδη κυτταροκινών 22
Μη ειδική ανοσιακή αντίσταση 23
Φυσιολογικοί αντιμικροβιακοί φραγμοί 24
Φλεγμονώδης αντίδραση 25
Πρωτεΐνες οξείας φάσης συμπλήρωμα οψονισμός 27
Φαγοκυττάρωση 28
Ειδική ή κύρια ανοσιακή αντίσταση 28
Χυμική ανοσία 30
Κυτταρική ανοσία 33
Κυτταροτοξικότητα 34
II. Επίδραση της σωματικής άσκησης στις παραμέτρους του συστήματος ανοσιακής αντίστασης του οργανισμού 36
Επιλεγμένες ερευνητικές εργασίες 38
Ταξινόμηση των αποτελεσμάτων διαφόρων τύπων σωματικής άσκησης σε βασικές παραμέτρους του συστήματος ειδικής και μη ειδικής αντίστασης του οργανισμού 49
Αποτελέσματα δοκιμασιών αερόβιας άσκησης αγύμναστων ατόμων 50
Αποτελέσματα δοκιμασιών αερόβιας άσκησης προπονημένων ατόμων 56
Αποτελέσματα αερόβιας προπόνησης 64
Πιθανοί μηχανισμοί και ιδιαίτερες συνθήκες των ασκησιογενών μεταβολών των παραμέτρων του ανοσολογικού συστήματος 66
Λευκοκύτταρα 66
Χυμικοί παράγοντες 71
Συμπεράσματα 72
III. Σωματική άσκηση και καρκίνος 75
Επιδημιολογικές μελέτες 75
Ο ρόλος της σωματικής άσκησης στην αποδυνάμωση ορισμένων παραγόντων κινδύνου που ενοχοποιούνται για την ανάπτυξη νεοπλασματικών παθήσεων 78
Παχυσαρκία 79
Ψυχική καταπόνηση 80
Περισταλτικότητα του παχέος εντέρου 81
Έξεις τρόπος ζωής 82
Ανοσολογική αντινεοπλασματική προστασία 83
Αντινεοπλασματική δραστηριότητα του ανοσολογικού συστήματος 83
Ο ρόλος της σωματικής άσκησης στην ενίσχυση της αντινεοπλασματικής επιτήρησης 87
IV. Αντιδράσεις υπερευαισθησίας Ασκησιογενής αναφυλαξία 90
Άμεση ή αναφυλακτική αντίδραση υπερευαισθησίας 90
Ασκησιογενής αναφυλαξία 91
Συμπτώματα 92
Παθογένεια 93
Πρόληψη και θεραπευτική αγωγή 94
V. Βιβλιογραφία 95
Κεφάλαιο 2 Αναπνευστικό σύστημα
I. Άσκηση και φυσιολογική πνευμονική λειτουργία 113
Πνευμονικός αερισμός 113
Ανταλλαγή των αναπνευστικών αερίων 117
Χρόνιες προσαρμογές της συστηματικής σωματικής άσκησης 119
II. Άσκηση και χρόνιες βρογχοπνευμονοπάθειες 121
Πνευμονοπάθειες αποφρακτικού τύπου 121
Πνευμονοπάθειες περιοριστικού τύπου 125
Διαταραχές της πνευμονικής κυκλοφορίας 128
Συμβολή της σωματικής άσκησης στη θεραπευτική αγωγή χρόνιων πνευμονικών παθήσεων 129
Προγράμματα ασκησιοθεραπείας 132
Δοκιμασία άσκησης 132
Συνταγογραφία της ασκησιοθεραπείας 135
III. Ασκησιογενές άσθμα 138
Εισαγωγή 138
Συμπτωματολογία 138
Επιδημιολογία 140
Ασκησιογενές ασθματογόνοι παράγοντες παθογένεια του ασκησιογενούς βρογχόσπασμου 141
Συνθήκες σωματικής άσκησης 142
Κατάσταση του εισπνεόμενου αέρα 144
Διάγνωση και αξιολόγηση του βαθμού του ασκησιογενούς βρογχόσπασμου 154
Πρόληψη και θεραπευτική αντιμετώπιση του ασκησιογενούς βρογχόσπασμου 150
Φαρμακευτική αγωγή 154
Μη φαρμακευτικά προληπτικά μέτρα 162
Ασκησιογενείς προσαρμογές ασθματικών αρριόστων ή ατόμων που είναι επιρρεπή στην ανάπτυξη ασκησιογενούς βρογχόσπασμου 165
Συνταγογραφία των προγραμμάτων άσκησης 166
Πρωτόκολλο σιοματικής άσκησης για αθλητές που πάσχουν από ασκησιογενή βρογχόσπασμο 168
IV. Κυστική ίνωση 169
Εισαγωγή 169
Κλινικές εκδηλώσεις 169
Ασκησιοθεραπεία 171
Ανοχή της σωματικής άσκησης 171
Ωφέλειες της σωματικής άσκησης 174
Δοκιμασία άσκησης 179
Συνταγογραφία της ασκησιοθεραπείας 182
Άσκηση σε θερμό περιβάλλον 185
V. Λοιμώξεις του αναπνευστικού συστήματος 187
Κλινικές εκδηλώσεις 187
Ιογενείς λοιμώξεις του αναπνευστικού συστήματος 190
Σωματική άσκηση και λοιμώξεις του αναπνευστικού συστήματος 192
VI. Αυτόματος πνευμοθώρακας 198
Ιδιοπαθής αυτόματος πνευμοθώρακας 198
VII. Σύνδρομο υπεραερισμού 201
Εισαγωγή 201
Φυσιολογικές προσαρμογές προκαλούμενες από τον υπεραερισμό 201
Καρδιαγγειακές μεταβολές 201
Οξυγόνωση των ιστών 202
Εγκεφαλικές μεταβολές 202
Ηλεκτρολυτικές μεταβολές 202
Συμπτωματολογία 203
Αιτιολογία διαγνωστική προσέγγιση 203
Αντιμετώπιση του συνδρόμου 205
VIII. Βιβλιογραφία 206
Κεφάλαιο 3 Αίμα
I. Ασκησιογενείς αιματολογικές μεταβολές ή προσαρμογές 223
Έμμορφα συστατικά του αίματος 223
Ερυθρά αιμοσφαίρια 223
Λευκά αιμοσφαίρια 228
Αιμοπετάλια 229
Όγκος πλάσματος 233
Πηκτικότητα και ινωδολυτική δραστηριότητα του αίματος 234
Πηκτική ικανότητα του αίματος 234
Ινωδολυτική δραστηριότητα 237
Αιματική ρεολογία 244
II. Αναιμία των αθλητών 247
Κατανομή ισοζύγιο διακίνηση χρησιμοποίηση και αποθεματοποίηση σιδήρου 247
Κατανομή σιδήρου σε διάφορους ιστούς του σώματος 247
Ισοζύγιο σιδήρου 247
Απορρόφηση σιδήρου 252
Μεταφορά και διακίνηση σιδήρου 254
Χρησιμοποίηση σιδήρου 255
Αποθεματοποίηση σιδήρου 257
Ενδοαγγειακή καταστροφή ερυθροκυττάρων (αιμόλυση) 260
Έλλειψη σιδήρου σιδηροπενική αναιμία 261
Η κατάσταση σιδήρου των αθλητών 264
Παθογένεια της σιδηροπενίας αθλητών 269
Ανεπαρκής πρόσληψη σιδήρου με την τροφή 269
Μειωμένη εντερική απορρόφηση σιδήρου 271
Απώλειες σιδήρου με τα ούρα 273
Απώλειες σιδήρου με τον ιδρώτα 276
Απώλειες σιδήρου με τα κόπρανα 278
Απώλειες σιδήρου με την εμμηνορυσία 279
Ερυθροποιητική λειτουργία του μυελού των οστών 279
Η σημασία της σιδηροπενίας για την υγεία και την αθλητική απόδοση 281
Επιπτώσεις της έλλειψης σιδήρου στην κατάσταση της υγείας 282
Επιπτώσεις της έλλειψης σιδήρου στην αθλητική απόδοση 283
Πρόληψη και θεραπεία σιδηροπενικών καταστάσεων 289
Πρόληψη 289
Θεραπεία 292
III. Κληρονομικές αιμοσφαιρινοπάθειες 295
Θαλασσαιμίες 295
Θαλασσαιμία-α 297
Θαλασσαιμίες-β 297
Δρεπανοκυτταρική αναιμία 299
Ομοζυγωτική μορφή δρεπανοκυτταρικής αναιμίας 300
Ετεροζυγωτική μορφή δρεπανοκυτταρικής αναιμίας 300
IV. Διαταραχές αιμόστασης και πήξης του αίματος 303
Αιμόσταση 303
Διαταραχές της αγγειακής φάσης της αιμόστασης 303
Διαταραχές της λειτουργίας και του αριθμού των αιμοπεταλίων 303
Διαταραχές του μηχανισμού πήξης του αίματος 304
Αιμοφιλία 304
V. Λοιμώδης μονοπυρήνωση 308
Κλινική εικόνα πορεία επιπλοκές 308
Συνθήκες επαναδραστηριοποίησης αρρώστων αθλητών 310
VI. Βιβλιογραφία 311
Κεφάλαιο 4 Πεπτικό σύστημα
I. Σωματική άσκηση και πεπτική λειτουργία 333
Εισαγωγή 333
Ασκησιογενείς μεταβολές της λειτουργίας του πεπτικού συστήματος 336
Γαστρική λειτουργία 337
Εντερική λειτουργία 354
Παραγωγή και απέκκριση χολής 368
II. Ασκησιογενή ενοχλήματα και λειτουργικές διαταραχές του πεπτικού συστήματος 369
Ναυτία έμετος 369
Διάρροια 370
Καύσος γαστρο-οισοφαγική παλινδρόμηση 371
Προκάρδιοι πόνοι πεπτικής αιτιολογίας 372
Ασκησιογενής πλευροδυνία 373
Γαστρεντερική αιμορραγία 375
Ηπατική δυσλειτουργία 377
III. Παθήσεις του πεπτικού συστήματος και σωματική άσκηση 380
Διαφραγματοκήλη 380
Πεπτικό έλκος 381
Χρόνιες φλεγμονώδεις παθήσεις του εντέρου 383
Ευερέθιστο παχύ έντερο 385
Ηπατίτιδα 386
Οξεία ιογενής ηπατίτιδα 386
Χρόνια ιογενής ηπατίτιδα 393
Σωματική άσκηση αθλητική δραστηριότητα 393
Φυσική δραστηριότητα κατά τη διάρκεια της νόσου 393
Επαναδραστηριοποίηση αρρώστων αθλητών 396
Φορείς ηπατίτιδας 397
Ομαδική μόλυνση αθλητών 398
Χρόνια ιογενής ηπατίτιδα 399
IV. Βιβλιογραφία 399
Κεφάλαιο 5 Ουροποιητικό σύστημα
I. Βασικές αρχές της νεφρικής λειτουργίας δομή και λειτουργία των νεφρώνων 409
II. Ασκησιογενείς μεταβολές της νεφρικής λειτουργίας 420
Παράγοντες που επηρεάζουν τη φύση και την ένταση των ασκησιογενών μεταβολών 420
Ένταση της σωματικής προσπάθειας 420
Διάρκεια της σωματικής προσπάθειας 420
Επίπεδο φυσικής κατάστασης των ασκούμενων ατόμων 420
Βαθμός υδάτωσης συνθήκες περιβάλλοντος 421
Μεταβολές της νεφρικής λειτουργίας 421
Νεφρική αιμάτωση 421
Σπειραματική διήθηση 423
Σωληναριακή λειτουργία 424
III. Ασκησιογενείς μεταβολές της σύστασης των ούρων 433
Πρωτεϊνουρία 433
Αιμοσφαιρινουρία 439
Μυοσφαιρινουρία 441
Αιματουρία 443
IV. Σωματική άσκηση και παθήσεις του ουροποιητικού συστήματος 449
Νεφρολιθίαση 449
Επίδραση της σωματικής άσκησης 450
Απόφραξη ουροφόρων οδών 452
Συγγενής απόφραξη της ουρητηρο-πυελικής συμβολής 454
Επίδραση της σωματικής άσκησης στις αποφρακτικές ανωμαλίες του ουροποιητικού συστήματος 455
Ουρολοιμώξεις 457
Επίδραση της σωματικής άσκησης 460
Ακράτεια ούρων 463
Σπειραματονεφροπάθειες 464
Οξεία μεταστρεπτοκοκκική σπειραματονεφρίτιδα 465
Επαναδραστηριοποίηση των αρρώστων μετά την ανάρρωσή τους 468
Χρόνια νεφρική ανεπάρκεια τελικού σταδίου ; 469
Επιπλοκές της χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας 470
Σωματική άσκηση 474
Οφέλιμες προσαρμογές της σωματικής άσκησης 475
Δοκιμασία άσκησης 476
Συνταγογραφία της άσκησης 477
V. Βιβλιογραφία 479