«Η συγγραφή ενός βιβλίου κλινικής ψυχιατρικής έχει ορισμένες ιδιαιτερότητες. Πρέπει να είναι ενήμερο για τις πραγματικά εντυπωσιακές εξελίξεις που σημειώθηκαν τις τελευταίες δεκαετίες στον κλάδο, χωρίς όμως να παρασύρεται από αυτές και να απομακρύνεται απ’ ό,τι ο τίτλος του δηλώνει, δηλαδή την κλινική ψυχιατρική. Όλες οι σχετικές γνώσεις είναι χρήσιμες, μόνο όταν εξυπηρετούν τον τελικό στόχο, την ανακούφιση του ψυχιατρικού αρρώστου, και όλες οι γνώσεις αξιοποιούνται καλύτερα, όταν περνούν από το φίλτρο της εμπειρίας, μιας εμπειρίας που αποκτήθηκε από τη μακρά και διαρκή σχέση με τον ψυχικά άρρωστο, μια σχέση ειλικρινούς ενδιαφέροντος. Αυτή η προσήλωση στο τρίπτυχο γνώση-πείρα-ενδιαφέρον ελπίζω ότι αποτυπώνεται στις σελίδες του βιβλίου».

Γεώργιος Στ. Καπρίνης

Περιεχόμενα
Πρόλογος Καθηγητού Γ. Στ. Καπρίνη vii
Εισαγωγή Καθηγητού Α. Μαρνέρου ix
Συγγραφείς xiii
Τμήμα Α: Γενικό μέρος
Eνότητα A: Ιστορική και κριτική εισαγωγή 5
Το αντικείμενο της Ψυχιατρικής 5
Η κλινική προσέγγιση στην Ψυχιατρική – Εισαγωγικές παρατηρήσεις 9
Η εξέλιξη της ψυχιατρικής προβληματικής 14
Κύριες θεωρίες στη σύγχρονη Ψυχιατρική 35
Ψυχολογικές βάσεις της Ψυχιατρικής
Η ψυχοδυναμική θεώρηση της ανάπτυξης του ανθρώπου 35
Το ψυχικό οικοδόμημα κατά Freud – Οι μηχανισμοί άμυνας του Εγώ 46
Η θεωρία της συμπεριφοράς και της μάθησης 57
Η γνωστική θεώρηση της συμπεριφοράς 65
Η συστημική θεώρηση της συμπεριφοράς 66
Φαινομενολογικές θεωρίες της προσωπικότητας 71
Τα ψυχοπιεστικά γεγονότα ζωής 79
Νευροανατομικές και λειτουργικές βάσεις της ψυχιατρικής
Η δομή και η λειτουργία του κεντρικού νευρικού συστήματος 82
Οι νευρώνες και η λειτουργία τους 102
Ενότητα B: Ψυχιατρική εξέταση και ψυχιατρική σημειολογία 109
H ψυχιατρική εξέταση του ενήλικα
Τεχνική της συνέντευξης 109
Ψυχιατρικό ιστορικό 119
Δομημένες και ημιδομημένες συνεντεύξεις 136
Σημειολογία των βασικών ψυχικών λειτουργιών
Σημειολογία της ψυχοκινητικότητας και των διαταραχών της 138
Σημειολογία της βούλησης και των διαταραχών της 141
Σημειολογία της αντίληψης και των διαταραχών της 142
Σημειολογία της σκέψης και των διαταραχών της 153
Σημειολογία του συναισθήματος και των διαταραχών του 179
Σημειολογία της συνείδησης και των διαταραχών της 182
Σημειολογία του προσανατολισμού και των διαταραχών του 189
Σημειολογία της μνήμης και των διαταραχών της 191
Σημειολογία της κρίσης και των διαταραχών της 198
Σημειολογία της ευφυΐας και των διαταραχών της 201
Σημειολογία των συμπεριφορών
Σημειολογία της εμφάνισης και της έκφρασης 204
Η σημειολογία της επιθετικής συμπεριφοράς 206
Σημειολογία του ύπνου και του ονείρου 210
Σημειολογία της σεξουαλικής συμπεριφοράς 214
Ψυχολογικός και εργαστηριακός έλεγχος
Διαγνωστικές δοκιμασίες
Ψυχολογικές δοκιμασίες – Γενικές αρχές 217
Ερωτηματολόγια 223
Ειδικές ψυχολογικές δοκιμασίες 226
Νευροψυχολογικές δοκιμασίες 232
Ψυχοακουστική εκτίμηση 235
Διαγνωστικές δοκιμασίες μαθησιακών διαταραχών 240
Παρακλινικές εξετάσεις
Νευροαπεικονιστικές μέθοδοι στην ψυχιατρική 247
Νευροφυσιολογικές εξετάσεις 259
Α. Καρλοβασίτου-Κόνιαρη
Ειδικό μέρος – Ψυχιατρική νοσολογία
Ενότητα Γ: Εισαγωγή
Ψυχική υγεία – Ψυχική αρρώστια 269
Kατηγορική ή φασματική διάσταση της ψυχοπαθολογίας 273
Οι έννοιες «ψύχωση» και «νεύρωση» 275
Τα διεθνή συστήματα ICD-10 και DSM-IV 280
Επιδημιολογία των ψυχικών διαταραχών 288
Ψυχώσεις
Οργανικές ψυχώσεις
Οργανικές ψυχώσεις κληρονομικής συγγενούς ή περιγεννητικής αιτιολογίας 301
Νοητική υστέρηση 307
Επίκτητες οργανικές ψυχώσεις 317
Οξέα και υποξέα εξωγενή ψυχικά σύνδρομα 321
Χρόνιες μορφές: Ανοϊκά σύνδρομα 337
Εστιακές εγκεφαλικές διαταραχές 350
Κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις 382
Ψυχικές διαταραχές στην επιληψία 385
Λειτουργικές ψυχώσεις
Συναισθηματικές διαταραχές 390
Γενικά 390
Κατάθλιψη 395
Μανία 398
Διπολικές διαταραχές 403
Παραληρητικές διαταραχές 410
Οξείες παραληρητικές ψυχώσεις 410
Χρόνιες με υπολειμματικότητα 414
Σχιζοφρενικές ψυχώσεις 414
Χρόνιες χωρίς υπολειμματικότητα 459
Χρόνια συστηματοποιημένα παραληρήματα-παράνοια 459
Χρόνιες ψευδαισθητικές ψυχώσεις 463
Παραφρένεια 464
Άλλα χρόνια παραληρήματα 465
Πολιτισμικά ψυχωτικά σύνδρομα 467
Σχιζοσυναισθηματικές ψυχώσεις 469
Ψυχιατρικές διαταραχές κατά την εγκυμοσύνη και τη λοχεία 481
Ψυχιατρικές διαταραχές στην τρίτη ηλικία 488
Νευρώσεις
Γενική συμπτωματολογία των νευρώσεων 497
Νευρωτικές διαταραχές 501
Αντιδράσεις σε εμπειρία επιβαρύνσεως (Στρες) 501
Οξεία αντίδραση εξ επιβαρύνσεως (ICD 10) και οξεία διαταραχή εξ επιβαρύνσεως (DSM IV) 503
Μετατραυματική διαταραχή εξ επιβαρύνσεως 504
Διαταραχές της προσαρμογής 506
Αγχώδεις διαταραχές 508
Γενικευμένη αγχώδης διαταραχή (ΓΑΔ) 511
Φοβικές αγχώδεις διαταραχές 515
Ειδική φοβία 515
Κοινωνική φοβία 516
Αγοραφοβία με ή χωρίς πανικό 519
Διαταραχή πανικού 521
Μικτή αγχώδης και καταθλιπτική διαταραχή 524
Ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή 524
Σωματόμορφες διαταραχές 528
Σωματοποιητική διαταραχή 529
Αδιαφοροποίητη σωματόμορφη διαταραχή 530
Σωματική δυσμορφοβική διαταραχή 530
Υποχονδρίαση 532
Επίμονη διαταραχή πόνου 533
Διαταραχή μετατροπής 535
Διασχιστικές διαταραχές Στ. Πιτσάβας 538
Παθολογικές προσωπικότητες
Εισαγωγικές παρατηρήσεις 543
Δραματικές και αγχώδεις παθολογικές προσωπικότητες 545
Ιστριονική (υστερική) διαταραχή προσωπικότητας 545
Αποφευκτική (αγχώδης) διαταραχή προσωπικότητας 547
Ψυχαναγκαστική-καταγκαστική διαταραχή προσωπικότητας 549
Εξαρτητική διαταραχή προσωπικότητας 552
Ναρκισσιστική διαταραχή προσωπικότητας 554
Δυσκοινωνική (αντικοινωνική-ψυχοπαθητική) διαταραχή προσωπικότητας 556
Οριακή ή μεταιχμιακή διαταραχή προσωπικότητας 559
Παράξενες και εκκεντρικές παθολογικές προσωπικότητες 563
Παρανοειδής διαταραχή προσωπικότητας 563
Σχιζοειδής διαταραχή προσωπικότητας 565
Σχιζότυπη διαταραχή προσωπικότητας 566
Διαταραχή προσωπικότητας μη προσδιοριζόμενη αλλιώς και μεικτή
διαταραχή προσωπικότητας 568
Τμήμα Β: Διαταραχές της συμπεριφοράς
Εξαρτήσεις 571
Εξάρτηση από το διαδίκτυο 600
Διαταραχές της συμπεριφοράς διατροφής 608
Σεξουαλικότητα και σεξουαλικές διαταραχές 612
Διαταραχές ύπνου – εγρήγορσης 647
Ψυχοσωματική ιατρική
Θεωρίες στην ψυχοσωματική ιατρική 664
Εξέλιξη ψυχοσωματικής σκέψης 664
Στρες 666
Ψυχονευροανοσολογία 668
Ψυχιατρική συμπτωματολογία σωματικών καταστάσεων
Γενικό μέρος 671
Ειδικό μέρος Ι
Ειδικές λοιμώξεις του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος 680
Σύφιλις του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος 683
Άλλες νευρολογικές παθήσεις 684
Ειδικό μέρος ΙΙ
Ενδοκρινικές παθήσεις 689
Σακχαρώδης διαβήτης 695
Μη ειδικές λοιμώξεις του Κ.Ν.Σ 697
Νοσήματα πεπτικού συστήματος 699
Καρδιαγγειακές παθήσεις 702
Αναπνευστικά νοσήματα 706
Αιματολογικά νοσήματα 708
Χρόνια νεφρική ανεπάρκεια – Εξωνεφρική κάθαρση 709
Κολλαγονώσεις 712
Χειρουργικά νοσήματα 714
Νεοπλασματικές παθήσεις – Ψυχοογκολογία 717
Μεταμοσχεύσεις 721
Βαριές σωματικές βλάβες 723
Eνότητα Δ: Θεραπείες των ψυχιατρικών καταστάσεων
Ψυχολογικές θεραπείες
Ψυχανάλυση και ψυχαναλυτική ψυχοθεραπεία 729
Συμπεριφορικές και γνωστικές ψυχοθεραπείες 743
Συστημικές ή οικογενειακές ψυχοθεραπείες 756
Υποστηρικτική ψυχοθεραπεία Ι. Ιεροδιακόνου-Μπένου 763
Ανθρωπιστικές και υπαρξιακές ψυχοθεραπείες 766
Βιολογικές θεραπείες
Ψυχοφαρμακευτικές θεραπείες
Εισαγωγή 775
Αντιψυχωτικά φάρμακα 777
Αγχολυτικά και υπνωτικά φάρμακα 791
Αντικαταθλιπτικά φάρμακα 794
Σταθεροποιητές της διάθεσης 802
Αντιανοϊκά φάρμακα 806
Ηλεκτροσπασμοθεραπεία 809
Άλλες θεραπείες στην ψυχιατρική 815
Ψυχιατρική και ποιότητα ζωής
Η έννοια της ποιότητας ζωής 821
Μοντέλα ποιότητας ζωής και ψυχικές διαταραχές 825
Ενότητα Ε: Διάφορα θέματα ψυχιατρικής
Επείγουσα ψυχιατρική
Η κρίση και αντιμετώπισή της 837
Ψυχιατρικά επείγοντα περιστατικά 846
Ο διεγερμένος ασθενής 860
Ο επιθετικός και ο βίαιος ασθενής 872
Η αυτοκαταστροφική συμπεριφορά – Αυτοκτονία 879
Το σύνδρομο της επαγγελματικής εξουθένωσης
Γενικά περί συνδρόμου της επαγγελματικής εξουθένωσης 887
Διαπολιτισμική ψυχιατρική/Εθνοψυχιατρική
Γενικά περί διαπολιτισμικής ψυχιατρικής/εθνοψυχιατρικής 891
Συγκριτική εθνοψυχιατρική 893
Νοσολογία και εθνοψυχιατρικής 896
Ψυχιατρική ηθική και δεοντολογία
Νόμος ηθική και δεοντολογία στην ψυχιατρική 901
Ηθικά και δεοντολογικά προβλήματα στην ψυχιατρική 909
Κοινωνική κοινοτική ψυχιατρική
Ιστορία Αρχές Οργάνωση Προβλήματα 915
Μονάδα ημερήσιας νοσηλείας 926
Η ψυχιατρική μεταρρύθμιση στην Ελλάδα
Η παραδοσιακή ψυχιατρική περίθαλψη 931
Λέξεις-κλειδιά και ιδεολογία της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης 934
Προτάσεις 947
Μελλοντικές προοπτικές της ψυχιατρικής
Οι μελλοντικές προοπτικές της ψυχιατρικής 951
Ενότητα ΣΤ: Παράρτημα
Τυπικό φύλλο νοσηλείας Ψυχιατρικής Κλινικής 957
Τα ψυχιατρικά φάρμακα που χρησιμοποιούνται πιο συχνά 986
Τα διαγνωστικά συστήματα ICD-10 & DSM-IV σε παράλληλη παρουσίαση 992
Ευρετήρια
Ευρετήριο θεματικό 1021
Ευρετήριο ονομάτων 1031