«Στο Εργαστήριο Βιοχημείας ήρθα για πρώτη φορά αντιμέτωπη με το μικρόκοσμο και γοητεύτηκα τόσο πολύ, που άρχισα να περνάω ώρες πολλές μέρα στο Εργαστήριο, εμβολιάζοντας καλλιέργειες πρωτοζώων και παρατηρώντας τους οργανισμούς αυτούς στο μικροσκόπιο. Μελέτησα, εκτός από το βλεφαριδοφόρο πρωτόζωο Tetrahymena, και το μαστιγοφόρο πρωτόζωο Crithidia. Η Tetrahymena, όμως, κέρδισε το ενδιαφέρον μου, λόγω του ότι ήταν ένας οργανισμός με εντυπωσιακή κίνηση, που διακρινόταν εύκολα στο μικροσκόπιο, και έτσι αποφάσισα να ασχοληθώ με το πρωτόζωο αυτό.
Η μονογραφία αυτή φιλοδοξεί να προσφέρει ειδικές γνώσεις στους νέους επιστήμονες που επιθυμούν να ασχοληθούν με τη μελέτη και την εργαστηριακή ανάπτυξη των πρωτοζώων ως κυτταρικών μοντέλων και ευελπιστεί να προσθέσει ένα “μικρό λιθαράκι” στο οικοδόμημα της επιστήμης».

Μαρία Στεφανίδου-Λουτσίδου

Περιεχόμενα
Πρόλογος Καθηγητού Αντ. Σ. Κουτσελίνη vii
Αντί προλόγου ix
Εισαγωγή 1
1 Γενικά περί πρωτοζώων 5
1 Ταξινόμηση 5
2 Βλεφαριδοφόρα πρωτόζωα 8
3 Εξέλιξη φυλογένεση 9
2 Φυλογένεση Προέλευση Χαρακτηριστικά του πρωτόζωου Tetrahymena 13
1 Φυλογένεση της Τetrahymena thermophila και η προέλευσή της από την Tetrahymena pyriformis 13
2 Χαρακτηριστικά στοιχεία της Tetrahymena pyriformis και της Tetrahymena thermophila 17
3 Το πρωτόζωο Tetrahymena 19
1 Μορφολογία και φυσιολογία 20
2 Κίνηση 27
3 Κύκλος ζωής 34
4 Πρόσληψη τροφής και πέψη 36
5 Βιοχημεία 55
4 Αναπαραγωγή
1 Τρόποι αναπαραγωγής των πρωτοζώων 69
2 Τρόποι αναπαραγωγής της Tetrahymena 72
5 Κυτταρική επικοινωνία των πρωτοζώων 81
6 Κυτταρικός θάνατος 87
1 Απόπτωση 87
2 Νέκρωση 89
3 Κυτταρικός θάνατος στο πρωτόζωο Tetrahymena 90
7 Καλλιέργεια του πρωτοζώου (in vitro) 93
1 Γενικά για τις κυτταροκαλλιέργειες 93
2 Συγχρονισμός των καλλιεργειών 95
3 Ανάπτυξη του πρωτοζώου σε υγρό θρεπτικό υλικό 97
4 Aνάπτυξη του πρωτοζώου σε στερεό θρεπτικό υλικό (άγαρ) 101
5 Η καλλιέργεια του πρωτοζώου Tetrahymena ως εναλλακτική τροφή για το πρωτόζωο Paramecium 106
6 Μακροχρόνια διατήρηση του πρωτοζώου με τη χρήση εναλλακτικών θρεπτικών υλικών 106
8 Τα πρωτόζωα ως πειραματόζωα στην τοξικολογική έρευνα 109
9 Μελέτες κυτταροτοξικότητας με το πρωτόζωο Tetrahymena 115
1 Επίδραση βαρέων μετάλλων 116
2 Επίδραση φαρμάκων στο πρωτόζωο 131
3 Επίδραση καρκινογόνων ενώσεων 146
4 Επίδραση λοιπών εξωγενών παραγόντων 147
10 Τα πρωτόζωα Tetrahymena ως βιολογικοί δείκτες 153
1 Το πρωτόζωο Tetrahymena ως δείκτης ταχείας εκτίμησης της ρύπανσης των υδάτων 154
2 Η αναστολή της ανάπτυξης του πρωτοζώου Tetrahymena ως δείκτης τοξικότητας 156
3 Η μέτρηση της φαγοκυτταρικής ικανότητας του πρωτοζώου Tetrahymena ως δείκτης τοξικότητας μιας ουσίας 157
4 Το πρωτόζωο Τetrahymena ως πειραματικό μοντέλο για την αντικατάσταση της οφθαλμικής δοκιμασίας Draize στα κουνέλια 160
5 Η σταθεροποίηση της κυτταρικής μεμβράνης του πρωτοζώου Tetrahymena ως δείκτης τοξικότητας μιας ουσίας 161
Παράρτημα – Φωτογραφίες του πρωτοζώου 169
Ευρετήριο 181